Gemeentelijke warmteplanning

Gemeentelijke warmteplanning is een strategisch langetermijnproces dat openstaat voor alle technologieën en gericht is op een grotendeels klimaatneutrale warmtevoorziening voor de stad. Als planningsinstrument coördineert het de dekking van de toekomstige warmtebehoefte in het hele gemeentelijke gebied met behulp van lokaal beschikbare en duurzame warmtebronnen.

Het opstellen van een gemeentelijk verwarmingsplan is bedoeld om de stad Jena de weg te wijzen naar een verwarmingsvoorziening zonder fossiele brandstoffen. Het belangrijkste doel is om verwarmingsnetgebieden en gebieden voor gedecentraliseerde warmtelevering aan te wijzen.

Een kaart zal later laten zien in welke gebieden van Jena welk type warmtevoorziening wordt aanbevolen. Het doel is om plannings- en investeringszekerheid te creëren voor burgers, bedrijven en de stad zelf. Eigenaren van onroerend goed kunnen zo beter plannen welke investering in energievoorziening voor hen het voordeligst is en wanneer. Tegelijkertijd moet de warmteplanning ecologisch, economisch en sociaal verenigbaar zijn.

De stad Jena heeft Hamburg Institut Consulting GmbH opdracht gegeven om het gemeentelijk verwarmingsplan op te stellen. De kernwerkgroep wordt aangevuld door het klimaatteam van de stad Jena en Stadtwerke Jena Netze GmbH.

Vertegenwoordigers van de woningbouwsector, bedrijven, relevante verenigingen en belangengroepen zullen worden betrokken bij de ontwikkeling van het verwarmingsplan tijdens regelmatige bijeenkomsten met belanghebbenden.

Er zijn ook twee openbare informatiebijeenkomsten gepland.

Het proces voor het opstellen van het gemeentelijke verwarmingsplan is grofweg onderverdeeld in de volgende werkpakketten:

1. Inventarisatieanalyse - De huidige warmtevraag, het gebouwenbestand en de energie-infrastructuur die relevant zijn voor de warmtevoorziening worden geanalyseerd voor de stad Jena en er worden aannames gedaan over de toekomstige ontwikkeling van de warmtevraag.
2. Potentieelanalyse - Het potentieel aan hernieuwbare energie dat op de lange termijn beschikbaar is, voor onvermijdelijke afvalwarmte en voor gecentraliseerde warmteopslag wordt geschat.
3. Doelscenario's en ontwikkelingstrajecten - Op basis van de toekomstige warmtevraag en het beschikbare langetermijnpotentieel worden deelgebieden geïdentificeerd die geschikt zijn voor warmtenetoplossingen. Als een deelgebied niet geschikt is voor een warmtenet, wordt het aangewezen als gebied voor een decentrale verwarmingsoplossing. Als er op basis van de huidige gegevens en kennis nog geen sluitende optie voor warmtelevering kan worden bepaald voor een deelgebied, wordt het aangewezen als testgebied. De resultaten van de doelscenario's worden beschikbaar gesteld aan het publiek in verschillende kaartweergaven en planningsdocumenten.
4. Catalogus van strategieën en maatregelen - Op basis van de streefbeelden worden maatregelen afgeleid voor het bereiken van een klimaatneutrale warmtevoorziening, die de stad zelf of via afspraken met derden in het stedelijk gebied kan uitvoeren. Mogelijke maatregelen zijn bijvoorbeeld versnelde goedkeuringsprocedures voor duurzame energiecentrales, het laten uitvoeren van haalbaarheidsstudies, het stimuleren van de uitbreiding van duurzame energie op daken en open plekken, het geven van informatie en advies en het ontwikkelen van wijkoplossingen.
5. Vervolgstrategie en controleconcept - Het verwarmingsplan moet regelmatig, minstens om de vijf jaar, worden herzien op basis van actuele informatie en bevindingen en de voortgang bij de uitvoering van de vastgestelde strategieën en maatregelen moet worden gecontroleerd.

Na afronding wordt het gemeentelijke verwarmingsplan ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad. Daarna volgt de daadwerkelijke uitvoering van het stadsverwarmingsplan.

De ontwikkeling van de gemeentelijke warmteplanning begon begin januari 2024 en zou in het voorjaar van 2025 afgerond moeten zijn. De streefscenario's voor de afzonderlijke deelgebieden worden momenteel gedefinieerd. Parallel hieraan wordt de catalogus met maatregelen voor de uitvoering van de gemeentelijke warmteplanning ontwikkeld. De 4e en voorlopig laatste stakeholderbijeenkomst vindt eind januari 2025 plaats. De resultaten van de gemeentelijke warmteplanning worden dan in februari gepubliceerd. Alle burgers zullen worden uitgenodigd om hun opmerkingen over de planning in te dienen via een informeel participatieproject. Er is ook een publieksevenement gepland voor februari.

Warmteplanning is strategische planning en de resultaten van warmteplanning zijn niet wettelijk bindend. Het gemeentelijke warmteplan vormt daarom een belangrijke informatiebasis voor derden om belanghebbenden bij de warmtetransitie en de bevolking in een vroeg stadium te informeren over de beoogde toekomst van de warmtevoorziening. Er is echter geen recht op of verplichting tot een specifieke levering.

Dit is gebaseerd op de Wet warmteplanning en decarbonisatie warmtenetten, ofwel Wet warmteplanning. Deze werd op 20 december 2023 door de Bondsdag aangenomen en trad op 1 januari 2024 in werking.

Bovendien is de wet op de warmteplanning gekoppeld aan de energiewet voor gebouwen nauw met elkaar verbonden. De wet bepaalt onder andere dat vanaf 1 januari 2024 alleen verwarmingssystemen op basis van 65% hernieuwbare energie mogen worden geïnstalleerd in nieuwe gebouwen in nieuwbouwgebieden. Voor bestaande gebouwen gelden daarentegen langere termijnen voor het vervangen van verwarmingssystemen op fossiele brandstoffen. Deze eisen in het Energie- en Bouwbesluit gelden echter pas een maand nadat de gemeenteraad een besluit heeft genomen over de aanwijzing van gebieden voor de aanleg of uitbreiding van verwarmingsnetwerken of vanaf 1 juli 2026.

De voorbereiding van het stadsverwarmingsplan van Jena wordt gefinancierd door het Nationaal Klimaatbeschermingsinitiatief. Met het Nationaal Klimaatbeschermingsinitiatief initieert en financiert de Duitse regering sinds 2008 talrijke projecten die bijdragen aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. De programma's en projecten bestrijken een breed scala aan klimaatbeschermingsactiviteiten: Van de ontwikkeling van langetermijnstrategieën tot concrete hulp- en investeringsondersteunende maatregelen. Diversiteit is een garantie voor goede ideeën. Het Nationaal Klimaatinitiatief helpt om klimaatbescherming in de praktijk te verankeren. Het komt zowel consumenten als bedrijven, lokale overheden en onderwijsinstellingen ten goede. Meer informatie is hier beschikbaar .

Op de website voor energieadvies van de stad Jena vind je advies over het renoveren van gebouwen, het vervangen van verwarmingssystemen of het installeren van fotovoltaïsche systemen.