Klimaatcontrole

De klimaatcheck is een instrument dat het proces begeleidt. Met de klimaatcheck moet al rekening worden gehouden tijdens de voorbereiding van het project waarvoor een resolutie nodig is en niet pas wanneer de ontwerpresolutie wordt opgesteld. Het invullen van het klimaatcheckformulier is daarom slechts de laatste stap in het documenteren van de resultaten.

Voor stedelijke ruimtelijke ordeningsprocedures wordt het project beoordeeld wanneer een gekwalificeerd ontwerpplan wordt ingediend.

Elk jaar worden er alleen al door de gemeenteraad van Jena zo'n 200 resoluties aangenomen. Er worden er nog veel meer aangenomen in commissies. Vanwege dit grote aantal en de gelijktijdige doelstelling om alle resoluties van de gemeenteraad te evalueren, is gekozen voor een zo eenvoudig mogelijke procedure.

Dit houdt onder andere in dat iedereen die een voorstel indient, de klimaatcheck kan invullen tijdens de voorbereiding van het voorstel. De beoordelingscriteria zijn zo algemeen dat alle BV's beoordeeld kunnen worden en er toch altijd een link is naar klimaatcompatibiliteit. Een beoordeling kan snel en effectief worden uitgevoerd met behulp van kwalitatieve criteria.

De klimaatcheck bestaat uit twee fasen, de voorafgaande beoordeling (fase 1) en de feitelijke beoordeling (fase 2).

In de eerste fase wordt een voorlopige beoordeling uitgevoerd. Het doel van deze voorafgaande beoordeling is om niet-klimaatrelevante BA's uit te sorteren en klimaatrelevante BA's toe te wijzen aan verschillende beoordelingsprocessen. Een BV is klimaatrelevant als wordt verwacht dat deze een negatief of positief effect op het klimaat heeft, bijvoorbeeld in de vorm van fossiel energieverbruik en dus broeikasgasemissies of energiebesparing en dus een vermindering van broeikasgasemissies.

Voorgestelde resoluties zonder klimaatrelevantie

Bepaalde ontwerpresoluties, zoals de benoeming van commissieleden of de inwijding van wegen, hebben geen invloed op het klimaat en hoeven daarom niet verder te worden geanalyseerd. In deze gevallen is het niet nodig om het besluit te beoordelen aan de hand van een catalogus van criteria.

De volgende lijst geeft een voorbeeldig overzicht van niet-klimaatrelevante planningsaanvragen en is bedoeld om te helpen beslissen of een planningsaanvraag al dan niet klimaatrelevant is:

• Oprichting en samenstelling van commissies
• Vorming en samenstelling van adviesraden
• Vorming en benoeming van raden van toezicht
• Verkiezing van leden van de planningsvergadering
• Aanwijzing van wegen
• Jaarlijkse financiële verklaringen
• Uitgebreide jaarrekening
• Wijziging van het reglement van orde

Deze en vergelijkbare BV's zijn niet klimaatrelevant. Deze lijst is niet volledig. Tijdens het werk met de Klimaatcheck zullen meer BV's niet klimaatrelevant blijken te zijn en zal de lijst worden aangevuld.

Ontwerpresoluties met klimaatrelevantie

Als een ontwerpbesluit als klimaatrelevant wordt aangemerkt, wordt het in de eerste fase in twee groepen verdeeld: algemene ontwerpbesluiten en ontwerpbesluiten over gemeentelijke bouwmaatregelen.

In de tweede fase vindt de eigenlijke herziening plaats. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen algemene ontwerpresoluties en ontwerpresoluties over gemeentelijke bouwmaatregelen.

Onderzoek van de algemene ontwerpbesluiten

De algemene ontwerpbesluiten worden getoetst aan verschillende klimaatbeschermingscriteria aan de hand van de criteriacatalogus. Kwalitatieve uitspraken over de invloed van het project op het klimaat worden gedaan op basis van kernvragen die gericht zijn op de duurzaamheidsdoelstellingen van de stad Jena. Door het beantwoorden van in totaal 12 kernvragen op het gebied van

• Uitstoot van broeikasgassen
• Hernieuwbare energiebronnen
• energieverbruik
• Mobiliteit
• Vegetatie en
• landgebruik

er wordt een beoordeling gemaakt van de invloed van de BV op het klimaat. Voor elke hoofdvraag zijn drie antwoorden mogelijk (positief, negatief of geen effect op het klimaat).

Onderzoek van ontwerpresoluties over gemeentelijke bouwmaatregelen

In de tweede fase wordt de criteriacatalogus niet gebruikt voor BV's over gemeentelijke bouwmaatregelen, maar wordt in plaats daarvan een kwantificering van broeikasgasemissies uitgevoerd.

Het centrale criterium voor de beoordeling van de gevolgen voor het klimaat van gemeentelijke bouwmaatregelen is de primaire energievraag van de te bouwen gebouwen. Als onderdeel van de beoordeling worden de verwachte broeikasgasemissies gekwantificeerd op basis van de primaire energievraag. Met deze procedure kan het effect van de BV op het klimaat worden beoordeeld.

De gemiddelde broeikasgasemissies van 5 huishoudens van elk 2 personen (100 t CO2-eq / jaar) worden gebruikt als referentiewaarde voor de beoordeling van het effect op het klimaat. Het Duitse Instituut voor Stedelijke Zaken (difu) heeft een oriëntatiegids voor klimaatcontroles ontwikkeld waarin deze waarde wordt voorgesteld. Naast de negatieve effecten van bouwkundige maatregelen moeten ook de positieve effecten expliciet worden weergegeven. Dit resulteert in de volgende beoordelingsparameters als richtlijn, die kunnen worden aangepast afhankelijk van het type gebouwconstructie:

• Geringe toename van broeikasgasemissies: 100 t CO2-eq / jaar
• Significante toename in broeikasgasemissies: > 100 t CO2-eq / jaar
• Geringe vermindering van de uitstoot van broeikasgassen: 100 t CO2-eq / jaar
• Significante vermindering van de uitstoot van broeikasgassen: > 100 t CO2-eq / jaar

De berekening van de primaire energievraag en de verwachte broeikasgasemissies is informeel. Naast de berekening moet een schriftelijke beoordeling van de impact van het project op het klimaat worden uitgevoerd. De volledige documentatie van het beoordelingsproces moet bij de BV worden gevoegd. Het resultaat wordt niet vastgelegd op het voorblad van de BV.

Het klimaatcontroleformulier is beschikbaar als invulbaar PDF-formulier onder Downloads. Het formulier is ook beschikbaar voor de opsteller van een BV om direct in te vullen in het Raadsinformatiesysteem onder "Documenten". In het eerste gedeelte moeten de titel en het nummer van de BV en de indiener worden vermeld. De volgende 12 kernvragen worden beantwoord met behulp van de volgende selectiemogelijkheden:

• positieve effecten op het klimaat
• negatieve effecten op het klimaat
• irrelevante effecten op het klimaat

Voor elke afzonderlijke kernvraag is een tekstveld voor vrijwillige toelichting beschikbaar. Hier is ruimte voor aantekeningen, opmerkingen of toelichtingen. Na de beoordeling aan de hand van de sleutelvragen worden de resultaten bij elkaar opgeteld, zodat een definitieve algemene beoordeling kan worden gemaakt. Het resultaat is dat de invloed van het project op het klimaat wordt beoordeeld als

• overwegend positief
• overwegend negatief of
• zonder relevantie

worden gecategoriseerd als overwegend positief, overwegend negatief of niet relevant. Het algemene resultaat kan ook worden becommentarieerd met behulp van een tekstveld. Als er geen duidelijk resultaat is, is het nuttig als de auteur een korte schriftelijke toelichting geeft.

Het ingevulde formulier wordt bij de ontwerpresolutie gevoegd en maakt er dus deel van uit.

De voorbladen van de ontwerpresoluties worden uitgebreid met het punt "Gevolgen voor het klimaat". Het resultaat van de klimaatcontrole wordt onder deze rubriek genoteerd. Op het voorblad van de ontwerpresolutie heeft de auteur verschillende opties.

Effect op het klimaat:

• Niet relevant voor het klimaat: De BV is in fase 1 gecategoriseerd als niet klimaatrelevant. Niveau 2, de catalogus van criteria, hoefde daarom niet te worden ingevuld.
• overwegend negatief: De BV is in fase 1 gecategoriseerd als klimaatrelevant. De beoordeling in fase 2 kwam tot de conclusie dat het project een overwegend negatief effect heeft op het klimaat.
• grotendeels klimaatneutraal: De BV werd in fase 1 gecategoriseerd als klimaatrelevant. De beoordeling in fase 2 kwam tot de conclusie dat het project geen relevant effect heeft op het klimaat.
• overwegend positief: De BV werd in fase 1 gecategoriseerd als klimaatrelevant. De conclusie van de fase 2-beoordeling was dat het project een overwegend positief effect heeft op het klimaat.
• Beoordeling zal op een later tijdstip plaatsvinden*: Het project wordt niet beoordeeld bij het opstellen van het projectbeoordelingsrapport, maar op een latere datum als onderdeel van een ander ontwerpbesluit. Voorbeeld: BV "Verkoop van grond" wordt niet onderzocht als bekend is dat op een later tijdstip een overeenkomstig ontwikkelingsplan zal worden aangenomen, dat dan zal worden onderzocht.
• Onderzoek heeft al plaatsgevonden in het kader van BV nr: Het project is al eerder onderzocht. Voorbeeld: BV "Verkoop gronden" wordt niet onderzocht als een bijbehorend bestemmingsplan al eerder is onderzocht.
• Onderzoek is niet meer mogelijk*: Het project is zo ver gevorderd in het planningsproces dat een onderzoek niet langer opportuun is. Deze optie is alleen beschikbaar tijdens een overgangsfase. Voorbeeld: Een bouwproject bevindt zich momenteel in de planningsfase en planningsfase 3 is afgerond. Planningswijzigingen zijn daarom niet meer mogelijk.

* Korte uitleg in de motivering van de BV waarom er geen beoordeling mogelijk is binnen de reikwijdte van de huidige BV.